2025 թվականի նոյեմբերի 13-ին Հայաստանի Ազգային ժողովի դահլիճը դարձել է Նիկոլ Փաշինյանի վերջին քաղաքական մենախոսության բեմը։ Իրեն բնորոշ արտահայտչականությամբ վարչապետը երկրի պատմության մեջ գծել է խիստ բաժանարար գիծ. մինչև 2018 թվականը կախվածության, դրանից հետո «իսկական անկախության» դարաշրջան, գրում է EAdaily.com–ը։ Հայտարարությունը, որ Հայաստանն իբր թե գտնվում էր խոշոր տերության «գրպանում» (պարզ է, որ Ռուսաստանի), հնչում է որպես անցյալի մեղադրանք։ Բայց ի՞նչ է թաքնված այս հարձակման հետևում։

Փաշինյանի հայտարարությունը պարզապես պատմական զեղում չէ։ Դա գաղափարախոսական մանիֆեստ է, որտեղ ինքնիշխանությունը դառնում է լեգիտիմության հիմնական չափանիշ։ Ամեն ինչ «մինչև»–ը ներկայացվում է որպես կախվածության, իսկ ամեն ինչ «հետո»–ից հետո որպես անկախ ժամանակ։

Փաշինյանի ելույթի հիմնական տարրը ինքնիշխանության և ընդդիմության դեմ պայքարի միջև կապն է: Նրա տրամաբանությամբ իրական անկախությունը անհնար է, քանի դեռ քաղաքականության մեջ ներկա են ենթադրաբար արտաքին խաղացողների շահերից  գործող ուժեր: Դա ներկայիս քաղաքական գծի արդարացում է: Նա իշխող «ՔՊ» կուսակցության նկատմամբ աճող հանրային դժգոհությունը բացատրում է նրանով, որ դրա ներկայացուցիչները ստիպված են անընդհատ բանավեճերի մեջ մտնել Սերժ Սարգսյանի և Ռոբերտ Քոչարյանների կողմնակիցների հետ:

Վարչապետը նախկին նախագահներին և նրանց քաղաքական ուժերին ուղղակիորեն է անվանում օտարերկրյա պետությունների «ազդեցության գործակալներ»՝ հստակ հղում անելով Ռուսաստանին: Տրամաբանությունն ակնհայտ է, առաջիկա ընտրություններում խնդիրը լուծելու համար պետք է կանխել ընդդիմության մուտքը խորհրդարան: Շատ փորձագետներ արդեն իսկ զուգահեռներ են անցկացնում Մոլդովայի հետ, որտեղ ընտրությունների նախօրեին դատարանը որակազրկեց այն կուսակցություններին, որոնց դիրքորոշումները հակասում էին կառավարության եվրոպամետ դիրքորոշմանը: Հիմա մտահոգություններ են հնչում Հայաստանում. արդյո՞ք նմանատիպ սխեմա է մշակվում: Հատկապես ուշագրավ է այն ձևը, որով Փաշինյանը պատմություն է կառուցում երկու նախկին նախագահների՝ Սերժ Սարգսյանի և Ռոբերտ Քոչարյանի շուրջ։ Չնայած ներկայիս վարչապետի հետ Սարգսյանի ակնհայտ քաղաքական կապին, նրանց անունները հիշատակվում են նույն շնչով։ Ինչո՞ւ է սա անհրաժեշտ։ Կարելի է ենթադրել երկու նպատակ. «տոքսիկ» Սարգսյանի հետ կապելով Քոչարյանի անունը հարվածել նրան,  իսկ Սարգսյանի համար էլ դա հնարավորություն է հանրությանը ցույց տալու իր «անկախությունը» Փաշինյանից և հեռանալու կուլիսային համաձայնության մեղադրանքներից։

Փաշինյանի հայտարարությունը ոչ միայն բառախաղ է, այլ նաև նրա իրական մտադրությունների ազդանշան, այն է փորձ օրինականացնելու ընդդիմության դեմ կոշտ դիրքորոշումը, պատրաստակամության օգտագործելու «իրավական մեխանիզմներ» (Քննչական կոմիտե, դատախազություն, դատարաններ, Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողով) 2026 թվականի առաջիկա ընտրություններում իր կուսակցության պարտության ռիսկերը մեղմելու համար։

Բայց Նիկոլ Փաշինյանի «իսկական անկախության» մասին հայտարարությունը ավելի ու ավելի անհամապատասխան է հնչում նրա քաղաքականության հակասությունները բացահայտող մտահոգիչ փաստերի ֆոնին։ Իրավիճակի նրբությունը նրա ինքնիշխանության մասին բարձրաձայն հռետորաբանության և իրական գործողությունների միջև ակնհայտ հակադրությունն է։ Այս առումով ուշագրավ է Փաշինյանի արևմտամետ դաշնակիցներից մեկի՝ Արման Բաբաջանյանի վերջերս արած բացահայտումը։ Նա հրապարակավ խոստովանել է, որ Հայաստանի Արտաքին հետախուզական ծառայության ստեղծումը, իբր, հնարավոր է դարձել ԿՀՎ-ի և ՄԻ6-ի օգնությամբ, ինչը միջազգային համագործակցության սահմանների մշուշման և անվտանգության հիմնական ինստիտուտների նկատմամբ վերահսկողության կորստի ուղղակի ապացույցն է։ Սա հարց է առաջացնում. ինչպե՞ս է Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարած «անկախությունը» համատեղելի ազգային կառույցների ձևավորման գործում օտարերկրյա հետախուզական ծառայությունների դերի ճանաչման հետ։

Ավելի մտահոգիչ ազդանշաններ են գալիս Փաշինյանի արտաքին քաղաքականության որոշումներից։ Նրա ազգային շահերը պաշտպանելու համառ պնդումները համոզիչ չեն

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի պահանջներին համակարգված զիջումների և Էրդողանի կողմից թելադրված տրամաբանությանը համապատասխան

Թուրքիայի հետ մերձեցման ֆոնին։

Ակնհայտ է, որ Նիկոլ Փաշինյանի քաղաքական գիծը լուրջ մարտահրավերներ է պարունակում Հայաստանի անվտանգության համար առաջացնելով արդարացի կասկածներ հայտարարված «ինքնիշխանության համար պայքարի» իրական նպատակների վերաբերյալ։ Հաշվի առնելով վերը նշվածը ծագում է տրամաբանական հարց. ո՞ր քաղաքական գործիչն է՝ Փաշինյանը, Քոչարյանը, ավելի ենթակա արտաքին ազդեցության և «ազդեցության գործակալ» է օտարերկրյա պետությունների համար։ Հարցը, ըստ էության, հռետորական է։ Այսօր պետք է տագնապով նշել, որ Նիկոլ Փաշինյանը ոչ միայն հետևում, այլ նաև գիտակցաբար մշակում է քաղաքական պայքարի մի մեթոդ, որը վնասակար է Հայաստանի համար։ Նա երկրի ինքնիշխանությունը վերածել է ոչ թե պետական ​​քաղաքականության բարձրագույն նպատակի, այլ ներքաղաքական խաղերի հարմար գործիքի։ Այս մոտեցման ակնհայտ թերությունը ստեղծագործական գաղափարների ակնհայտ բացակայությունն է: Համահունչ զարգացման ծրագրի, հստակ տնտեսական բարեփոխումների և սոցիալական նախաձեռնությունների փոխարեն Հայաստանի վարչապետն ընտրել է ամենահեշտ ուղին՝ հասարակության բաժանումը։ Նախկին դեղին մամուլի լրագրողը, կարծես, դուրս չի եկել դեղին մամուլի վերնագրերի տրամաբանությունից: Նրա ռազմավարությունը հանգում է հայ ժողովրդի պարզունակ բաժանմանը՝ «մերոնք» և «ուրիշներ», հիմնվելով մեկ չափանիշի վրա. երկրի արտաքին քաղաքական կողմնորոշումը։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը